Op dinsdag 15 mei was (sport)psycholoog Pepijn Lochtenberg van Buro Focus like a Pro te gast bij het atletenteam van Team Sotra op de atletiekaccommodatie van AV34 in Apeldoorn. Pepijn was via Reina Beltman van Topsport Gelderland uitgenodigd om de atleten van het team meer inzicht te geven in de betekenis van de mentale component om goed te presteren. “Anno 2024 is het”, zoals Pepijn zijn inleiding opende, “vanzelfsprekend dat voor (top)sporters het trainen van de geest evenzeer van belang is als dat van de fysieke training. In binnen- en buitenland zijn er inmiddels tal van voorbeelden waarin sportpsychologen deel uitmaken van begeleidingsteams om sporters op belangrijke wedstrijden optimaal te kunnen laten presteren”.
Een filmpje met een interview met toptennisser Novak Djokovic liet goed zien dat het geen vanzelfsprekendheid is om (keer op keer maar) goed te presteren. Djokovic maakte duidelijk dat mentale kracht kunnen tonen bij voortduring een proces is van leren en kiezen om goed om te gaan met twijfel en onzekerheid. En, zo vulde Pepijn aan, niet alleen Djokovic dealt daarmee, maar iedere topsporter en anderen die iets zeer belangrijk vinden om te doen. Iedere (top)sporter zal zijn of haar (lange) weg moeten vinden hoe telkens weer en waar dan ook, optimale prestaties geleverd kunnen worden. Oftewel, verwijzend naar de titel van de workshop: mentaal zo wendbaar te zijn om dat te kunnen.
Gedachten en gevoelens van spanning en onzekerheid zijn dus inherent aan iets doen wat je erg belangrijk vindt, zoals een wedstrijd op je favoriete atletiekdiscipline(s).
De gedachten en gevoelens op zich zelf zijn overigens niet zo zeer het punt, maar de manier waarmee je er mee om gaat kan dat wel zijn. Bijv. als het naar voren komt via zgn. controle gedrag met voorbeelden als:
‣ Jezelf moed inpraten
‣ Jezelf groot houden
‣ Weglachen
‣ Jezelf overtuigen ‘Het komt wel goed’
‣ Minder risico nemen
‣ Excuses verzinnen
‣ Self-handicapping
‣ Minder je best doen / Overdreven je best doen
Met dit soort van gedragsuitingen wordt geprobeerd om ongemakkelijke gedachten en gevoelens te controleren, maar veel beter is het om te leren deze gedachten en gevoelens meer op afstand te brengen.
In dit kader komen de belangrijke begrippen fusie (je gedachten bepalen direct en automatisch wat je voelt, ervaart en doet) en diens tegenhanger defusie (je merkt gedachten op, bekijkt ze van een afstandje en KIEST ZELF wat je ermee doet) naar voren.
Ongemakkelijke gedachten meer op afstand leren brengen, meer los te laten (dus van fusie naar defusie te gaan) kan met behulp van bijv. ademhalingsoefeningen, maar ook door het er over te hebben met andere atleten, de coach, de fysio of anderen waarmee je goede klik en vertrouwen hebt. Ook het luisteren en goed doorgronden van interviews met bijv. bekende topsporters en zelfreflectie kunnen je helpen met het vinden van jou weg naar een gezonde verbinding met ongemakkelijke gedachten en gevoelens bij wedstrijdspanning. Een weg die maakt dat je je tijdens de wedstrijd kunt houden aan je plan waarmee je optimaal presteert in welke situatie dan ook!
mooie workshop met links inleider Pepijn Lochtenberg
De inleiding van Pepijn werd afgewisseld met korte praktische opdrachten en beantwoording van vragen wat de workshop levendig maakte. Aan het eind van de sessie was er applaus voor het verhaal van Pepijn en een kort dankwoord van coach Betty vergezeld van een presentje voor zowel hem als voor Reina van Topsport Gelderland.
